Đến giờ bạn vẫn nghĩ chỉ bia, rượu mới hại gan? Thực tế, những món ăn quen thuộc như nem chua rán, xúc xích chiên hay ly trà sữa full topping cũng là nguyên nhân khiến lá gan của bạn bị hủy hoại mỗi ngày.
Gan là cơ quan đảm nhiệm hơn 500 chức năng mỗi ngày, từ giải độc, chuyển hóa chất dinh dưỡng đến sản xuất mật. Tuy nhiên, khác với tim hay dạ dày, gan gần như “không kêu cứu” dù bị tổn thương. Và đó là lý do vì sao nhiều người chỉ phát hiện gan có vấn đề khi đã ở giai đoạn muộn.
Trong bài viết này, hãy cùng điểm danh 7 món ăn quen thuộc nhưng vô cùng nguy hiểm, có thể bạn vẫn đang ăn chúng mỗi tuần!
Không phải rượu bia, đây mới là thực phẩm hủy hoại gan nhanh nhất
- Thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn
Ngày nay, các món ăn nhanh ngày càng trở nên phổ biến nhờ hương vị thơm ngon và sự tiện lợi. Những món như xúc xích chiên, nem chua rán, khoai tây lắc phô mai, bánh mì xúc xích, gà rán hay cá viên chiên đã trở thành “món tủ” quen thuộc của giới trẻ Việt Nam.
Tuy nhiên, nhóm thực phẩm này thường chứa nhiều dầu mỡ, chất bảo quản, phụ gia hóa học và phẩm màu nhân tạo. Nếu tiêu thụ quá thường xuyên, gan có thể bị quá tải, dẫn đến tổn thương tế bào gan và làm giảm khả năng loại bỏ độc tố.
Nếu tiêu thụ thường xuyên, các chất bảo quản như nitrite, benzoate hay phẩm màu nhân tạo có thể thúc đẩy quá trình sản sinh các gốc tự do trong cơ thể, gây tổn thương tế bào gan, làm suy giảm chức năng gan và tăng nguy cơ viêm gan mạn tính.
- Thực phẩm bị nấm mốc
Nhiều người có thói quen tiếc của nên vẫn cố sử dụng những loại thực phẩm bị mốc nhẹ như lạc, đậu tương, ngũ cốc,…Tuy nhiên, khi đồ ăn bị mốc có thể sản sinh ra aflatoxin, gây hoại tử tế bào gan, thậm chí là ung thư gan. Nguy hiểm hơn là độc tố này không bị phá hủy trong quá trình nấu nướng thông thường, kể cả ở nhiệt độ cao.
Theo ý kiến các chuyên gia, chỉ một lượng nhỏ aflatoxin tích lũy theo thời gian cũng có thể gây nên những tổn thương nghiêm trọng cho gan, đặc biệt ở những người có sẵn bệnh lý về gan hoặc hệ miễn dịch yếu.
- Thực phẩm chứa nhiều muối
Bên cạnh chất béo và chất bảo quản, muối cũng là yếu tố khiến lá gan bị tổn thương nếu tiêu thụ quá mức. Các loại thực phẩm như đồ hộp, thịt xông khói, đồ muối chua,…thường chứa hàm lượng natri cao, dễ gây tích tụ chất lỏng trong gan, làm suy giảm khả năng lọc độc và trao đổi chất của cơ quan này.
Không những thế, tiêu thụ quá nhiều muối cũng gây căng thẳng oxy hóa, dẫn đến viêm gan và làm suy yếu khả năng tái tạo của gan.
- Đồ ngọt và thực phẩm nhiều đường
Không chỉ bánh kẹo hay nước ngọt có gas, mà ngay cả những món ăn vặt quen thuộc như chè thập cẩm, caramen rưới đường đậm đặc, bánh bông lan ngọt cũng chứa hàm lượng đường tinh luyện ở mức cao vượt ngưỡng an toàn cho cơ thể.
Khi bạn ăn quá nhiều đường, gan buộc phải chuyển hóa lượng glucose dư thừa thành chất béo để lưu trữ. Về lâu dài dễ dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
- Các loại thịt đỏ
Thịt đỏ là nguồn cung cấp protein, sắt và vitamin B12 dồi dào. Tuy nhiên, việc tiêu thụ thịt đỏ quá mức lại không có lợi cho gan, đặc biệt là với những người đang gặp vấn đề về gan hoặc có nguy cơ cao mắc bệnh gan.
Theo ý kiến từ các chuyên gia, hạn chế lượng thịt đỏ trong khẩu phần ăn có thể giúp giảm gánh nặng chuyển hóa, từ đó hỗ trợ gan hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời làm giảm nguy cơ viêm gan và các biến chứng về gan khác.
Theo WHO, lượng thịt đỏ tiêu thụ nên được giới hạn dưới 500g mỗi tuần. Thay vào đó, bạn nên ưu tiên lựa chọn các loại thịt trắng như cá, thịt gà bỏ da. Ngoài ra, việc kết hợp cùng chế độ ăn giàu rau xanh, chất xơ và các loại chất béo lành mạnh cũng giúp hỗ trợ quá trình thải độc và phục hồi tế bào gan.
- Thịt nướng
Thịt nướng là món ăn khoái khẩu của nhiều người nhờ hương vị thơm ngon hấp dẫn. Tuy nhiên, đây lại là kẻ thù của lá gan. Khi được nướng trực tiếp trên lửa, các protein và chất béo trong thịt dễ bị biến đổi, sinh ra các hợp chất độc hại như HCA và PAH, dẫn đến tổn thương gan và nguy cơ ung thư.
Ngoài ra, thịt nướng thường đi kèm nhiều gia vị, chất béo, muối và phụ gia, khiến gan phải tăng cường lọc thải, lâu ngày dễ dẫn đến viêm gan hoặc suy giảm chức năng gan.
- Măng tươi
Măng là nguyên liệu quen thuộc trong bữa cơm gia đình Việt. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng măng tươi có thể gây hại nghiêm trọng cho gan nếu không được chế biến đúng cách.
Trong 1kg măng tươi có thể chứa tới 230mg cyanide. Đây là một chất cực độc với cơ thể, ảnh hưởng trực tiếp đến gan, hệ thần kinh và hô hấp, thậm chí có thể dẫn đến ngộ độc cấp tính hoặc tử vong nếu ăn phải với liều lượng lớn và chế biến sai cách.
Vì thế, bạn chỉ nên ăn măng 2-3 lần mỗi tháng và mỗi lần không quá 100g. Khi lựa chọn măng cũng cần lưu ý chọn măng đã được sơ chế đúng cách (có màu vàng, mùi chua) và luộc măng thật kỹ để phá hủy hết cyanide trước khi chế biến thành món ăn.
Ăn đúng thôi chưa đủ, bạn cần lưu ý thêm điều này
Bên cạnh việc hạn chế các thực phẩm có hại, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ gan mỗi ngày bằng những thói quen lành mạnh:
- Rèn luyện thể dục thể thao thường xuyên giúp giảm mỡ nội tạng, hỗ trợ gan chuyển hóa hiệu quả hơn và ngăn ngừa gan nhiễm mỡ.
- Tuyệt đối không nên ăn quá khuya, giảm áp lực tiêu hóa và cho gan thời gian nghỉ ngơi, tái tạo sau một ngày làm việc.
- Chú ý kiểm soát cân nặng, tránh làm cho gan bị quá tải. Nhờ đó, giảm nguy cơ mắc các bệnh về gan, đặc biệt là gan nhiễm mỡ.
- Chủ động tiêm phòng vắc xin viêm gan giúp hỗ trợ phòng ngừa các bệnh lây nhiễm có thể gây tổn thương gan lâu dài.
- Bổ sung viên uống hỗ trợ gan có chứa các thành phần tự nhiên như atiso, silymarin,..theo chỉ định của bác sĩ.
Có thể thấy, chỉ một chút chủ quan trong ăn uống cũng có thể khiến lá gan tổn thương nghiêm trọng. Đừng để những món ăn quen thuộc vô tình trở thành “kẻ thù” âm thầm hủy hoại gan.
Chăm sóc gan từ hôm nay chính là đầu tư cho sức khỏe của chính bạn trong tương lai.
