MEN GAN CAO, GAN NHIỄM MỠ, VIÊM GAN – ĐÂU LÀ DẤU HIỆU NGUY HIỂM CẢNH BÁO TỔN THƯƠNG GAN?

Posted on by Duong Nhu

MEN GAN CAO, GAN NHIỄM MỠ, VIÊM GAN – ĐÂU LÀ DẤU HIỆU NGUY HIỂM CẢNH BÁO TỔN THƯƠNG GAN?

Gan thực hiện hơn 500 chức năng quan trọng mỗi ngày, từ lọc độc tố, chuyển hóa chất dinh dưỡng đến sản xuất mật. Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại, gan rất dễ bị tổn thương bởi các yếu tố từ ô nhiễm môi trường, lối sống thiếu lành mạnh,… Điều đáng nói là các vấn đề về gan thường diễn tiến âm thầm, chỉ bộc lộ triệu chứng rõ ràng khi bệnh đã ở giai đoạn nặng.

Các thuật ngữ như men gan cao, gan nhiễm mỡ hay viêm gan không còn xa lạ, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ sự khác biệt và mức độ nguy hiểm của chúng.

Bronson Việt Nam sẽ giúp bạn giải mã từng khái niệm, tìm hiểu mối liên hệ giữa chúng, và nhận biết đâu là dấu hiệu cảnh báo gan đang thực sự gặp nguy hiểm.

  • Men gan cao và gan nhiễm mỡ – 2 dấu hiệu thầm lặng cảnh báo gan đang gặp vấn đề
  • Mối liên hệ giữa men gan cao và gan nhiễm mỡ
  • Những biến chứng nguy hiểm do men gan cao
  • Khi nào men gan cao là dấu hiệu của viêm gan B?
  • Làm gì để giảm men gan và bảo vệ gan khỏe mạnh lâu dài?

Men gan cao và gan nhiễm mỡ – 2 dấu hiệu thầm lặng cảnh báo gan đang gặp vấn đề

  • Men gan cao

Men gan là các enzyme được gan tiết ra để tham gia vào quá trình chuyển hóa. Có ba loại men gan chính thường được xét nghiệm là ALT (GPT), AST (GOT) và GGT.

Men gan cao xảy ra khi nồng độ các enzyme đặc biệt là ALT và AST trong máu tăng vọt vượt ngưỡng bình thường (thường là trên 40 U/L). Sự tăng cao đột biến này chính là một “tín hiệu cầu cứu” từ lá gan, cho thấy các tế bào gan đang bị tổn thương, khiến các enzyme này tràn ra khỏi tế bào và đi vào máu.

Men gan cao không phải là bệnh mà là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý tiềm ẩn như gan nhiễm mỡ.

  • Gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ tích tụ trong tế bào gan vượt quá 5% tổng trọng lượng của gan. Có 2 dạng chính:

  • Gan nhiễm mỡ do rượu (AFLD): Xảy ra ở những người thường xuyên lạm dụng rượu bia.
  • Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD): Xảy ra ở những người thừa cân, béo phì, tiểu đường tuýp 2, kháng insulin, mỡ máu cao, và lối sống ít vận động.

Một vấn đề đáng lo ngại là gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, chỉ phát hiện khi siêu âm bụng hoặc men gan cao bất thường. 

Mối liên hệ giữa men gan cao và gan nhiễm mỡ

  • Vì sao gan nhiễm mỡ làm tăng men gan?

Khi lượng mỡ tích tụ trong gan quá nhiều có thể dẫn đến những tình trạng nguy hiểm:

Lượng mỡ tích tụ chèn ép các tế bào gan, làm giảm khả năng trao đổi chất và gây tổn thương màng tế bào. Khi các tế bào gan bị hủy hoại, các enzyme quan trọng bên trong chúng như ALT và AST có thể bị rò rỉ, tràn vào máu. Đây được xem là nguyên nhân chính gây men gan cao.

Ngoài ra, gan nhiễm mỡ còn dẫn đến tình trạng viêm, gọi là viêm gan nhiễm mỡ (NASH – Nonalcoholic Steatohepatitis). Khi gan bị viêm, các tế bào phải chịu tổn thương nhiều hơn, từ đó giải phóng một lượng lớn men gan vào máu, làm men gan tăng bất thường.

  • Men gao cao kéo dài do gan nhiễm mỡ gây nguy hiểm như thế nào?

Tình trạng men gan cao kéo dài mà không được kiểm soát có thể làm tổn thương gan một cách nghiêm trọng: 

Lượng mỡ thừa tích tụ quá nhiều kèm theo phản ứng viêm liên tục có thể đẩy nhanh quá trình xơ hóa mô gan. Tình trạng này làm giảm chức năng lọc máu, thải độc, sản xuất protein và các chất cần thiết của gan, gây mệt mỏi và rối loạn chuyển hóa.

Ngoài ra, khi gan bị tổn thương do mỡ và men gan cao kéo dài, dễ dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh lý như tiểu đường tuýp 2, tăng huyết áp.

Những biến chứng nguy hiểm do men gan cao

Dấu hiệu men gan tăng cao trong thời gian dài nếu không được kiểm soát có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng:

  • Viêm gan: Men gan cao lâu ngày dễ dần đến tình trạng viêm. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng viêm này sẽ trở thành mạn tính, liên tục phá hủy các tế bào gan.
  • Xơ gan: Đây được xem là biến chứng nguy hiểm hơn của viêm gan mạn tính. Khi tế bào gan bị hủy hoại liên tục, gan sẽ dần bị thay thế bởi mô xơ, làm suy giảm chức năng gan nghiêm trọng. Đáng lưu ý, xơ gan là một bệnh lý không thể hồi phục và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm khác như suy gan, cổ trướng, xuất huyết tiêu hóa.
  • Ung thư gan: Những người bị viêm gan mạn tính do virus viêm gan B, C hoặc viêm gan nhiễm mỡ tiến triển và xơ gan có nguy cơ rất cao phát triển thành ung thư biểu mô tế bào gan (HCC).

Do đó, việc phát hiện sớm và xử lý kịp thời tình trạng men gan cao là vô cùng quan trọng để ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm.

Men gan cao có dẫn đến bệnh lý viêm gan B không?

Khi chỉ số men gan tăng cao đi kèm với các triệu chứng dưới đây, nguy cơ mắc viêm gan B là rất cao:

  • Cảm giác mệt mỏi mỏi kéo dài do chức năng gan suy giảm khiến độc tố tích tụ.
  • Tình trạng vàng da, vàng mắt xuất hiện khi gan không chuyển hóa được bilirubin.
  • Cảm giác buồn nôn, chán ăn, đầy bụng.
  • Nước tiểu sẫm màu do gan không bài tiết bilirubin hiệu quả.
  • Cảm giác đau hoặc tức nhẹ vùng hạ sườn phải do gan bị viêm, sưng hoặc căng phồng.

Làm gì để giảm men gan và bảo vệ gan khỏe mạnh lâu dài?

Việc giảm men gan và bảo vệ gan khỏe mạnh lâu dài là một quá trình kết hợp nhiều yếu tố từ lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống khoa học đến việc tuân thủ chỉ theo chỉ định của các chuyên gia y tế. 

  • Hạn chế rượu, bia, và các chất kích thích

Rượu, bia và các chất kích thích được xem là kẻ thù số một của gan. Khi tiêu thụ quá mức, gan buộc phải hoạt động liên tục để xử lý độc tố, dễ dẫn đến tình trạng men gan tăng cao. Nếu tình trạng này kéo dài, gan không chỉ bị tổn thương mà còn dễ tiến triển thành viêm gan, xơ gan.

Ngoài ra, nicotine và các hóa chất độc hại trong khói thuốc cũng góp phần làm suy giảm chức năng gan và tăng gánh nặng oxy hóa. Do đó, việc hạn chế hoặc loại bỏ rượu, bia và các chất kích thích ra khỏi thói quen hàng ngày giúp gan có cơ hội nghỉ ngơi, phục hồi và tái tạo tốt hơn. 

  • Xây dựng chế độ ăn uống khoa học

Thực tế, các loại thực phẩm bạn nạp vào cơ thể mỗi ngày có tác động trực tiếp đến sức khỏe gan. Chế độ ăn uống khoa học không chỉ giúp giảm gánh nặng cho gan mà còn hỗ trợ quá trình phục hồi và tái tạo tế bào gan. 

  • Hạn chế tối đa tiêu thụ những thực phẩm nhiều dầu mỡ và đồ ăn nhanh.
  • Không nên uống quá nhiều nước ngọt và đồ uống có gas, thay vào đó nên uống đủ 2 lít nước lọc mỗi ngày để hỗ trợ quá trình thải độc.
  • Giảm lượng chất béo và đường trong khẩu phần ăn để tránh nguy cơ gan nhiễm mỡ.
  • Kiểm soát lượng muối tiêu thụ hàng ngày. Ăn mặn quá mức cũng dễ khiến gan giữ nước, tăng áp lực lên gan và làm tăng nguy cơ tổn thương, thậm chí dẫn đến xơ gan.

Bạn hãy ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các nguồn protein nạc để cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho gan hoạt động hiệu quả bạn nhé. 

  • Tích cực tập luyện thể dục thể thao

Rèn luyện thể thao không chỉ có lợi cho tim mạch mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chức năng gan. Khi bạn tập thể dục đều đặn, quá trình trao đổi chất được thúc đẩy, giúp gan xử lý chất béo hiệu quả hơn và giảm tích tụ mỡ trong gan.

Mỗi ngày chỉ cần 30 phút tập luyện với các bộ môn như đi bộ, yoga, bơi lội,…để hỗ trợ quá trình đốt cháy mỡ thừa, tăng cường trao đổi chất, từ đó ngăn ngừa gan nhiễm mỡ và giảm nguy cơ men gan tăng cao.

  • Khám sức khỏe định kỳ

Có thể thấy, việc chủ động khám sức khỏe định kỳ là bước quan trọng giúp phát hiện sớm các tổn thương gan, đặc biệt khi men gan tăng cao mà chưa có biểu hiện rõ ràng. 

  • Xét nghiệm máu giúp kiểm tra men gan qua các chỉ số như ALT, AST, và GGT. Khi các chỉ số này vượt ngưỡng bình thường cảnh báo gan đang gặp vấn đề và cần được theo dõi, can thiệp kịp thời.
  • Siêu âm gan giúp phát hiện gan nhiễm mỡ một cách dễ dàng. Trong một số trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định chụp MRI hoặc sinh thiết gan để đánh giá mức độ tổn thương gan chính xác hơn.

Việc theo dõi men gan và tình trạng gan nhiễm mỡ định kỳ có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phát hiện sớm sự tiến triển của bệnh và can thiệp kịp thời. Khi các chỉ số men gan tăng cao đột ngột hoặc duy trì ở mức cao kéo dài, nên chủ động thăm khám chuyên sâu để bác sĩ tìm ra nguyên nhân gây bệnh và có phác đồ điều trị hợp lý. 

Chỉ cần bạn hiểu rõ cơ thể mình và sống lành mạnh, thì hành trình giữ gìn sức khỏe gan sẽ không còn quá khó khăn.

Các tin tức khác: